Hai tác phẩm thơ "Nhàn" của Nguyễn Bỉnh Khiêm và "Việt Bắc" của Tố Hữu đều mang đậm chất triết lý và tình cảm đối với quê hương, nhưng có những điểm khác biệt rõ rệt về nội dung, hình thức và cảm xúc.

"Nhàn" thể hiện tâm tư của một người trí thức sống trong thời kỳ loạn lạc, tìm kiếm sự thanh bình và tự tại. Nội dung bài thơ xoay quanh việc đề cao giá trị của cuộc sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên, cùng khát vọng sống an nhàn, tự do. Tác phẩm mang tính triết lý, phản ánh cái nhìn sâu sắc về cuộc đời và con người, với cấu trúc đơn giản, sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú, ngôn ngữ tinh tế, súc tích.

Ngược lại, "Việt Bắc" được viết trong bối cảnh kháng chiến, thể hiện tình cảm gắn bó giữa người chiến sĩ cách mạng và quê hương Việt Bắc. Nội dung tác phẩm là sự nhớ nhung, tri ân đối với quê hương và những kỷ niệm đẹp trong thời kỳ kháng chiến, mang tính sử thi, ca ngợi tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước và sự hy sinh vì độc lập tự do. Tác phẩm có cấu trúc tự do hơn, với ngôn ngữ hào hùng, giàu hình ảnh.

Về cảm xúc, "Nhàn" chủ yếu thể hiện sự thanh thản, an nhiên, cùng những suy tư, chiêm nghiệm về cuộc sống, trong khi "Việt Bắc" lại bộc lộ nỗi nhớ quê hương, lòng tự hào và tình yêu thương sâu sắc đối với đất nước, thể hiện sự quyết tâm, kiên cường trong cuộc chiến đấu giành độc lập.

Tóm lại, cả hai tác phẩm đều mang giá trị nghệ thuật cao, phản ánh tâm tư, tình cảm sâu sắc của tác giả. "Nhàn" tập trung vào triết lý sống và sự an nhàn, trong khi "Việt Bắc" ca ngợi lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết trong kháng chiến, mỗi tác phẩm đều có sức hấp dẫn riêng, thể hiện tâm hồn và tâm tư của người Việt Nam trong những bối cảnh lịch sử khác nhau.